اسکیزوفرنی چیست؟

اسکیزوفرنی- امید نرسینگ

اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی که به آن جنون جوانی هم گفته می شود در واقع نوعی روان گسیختگی و یک اختلال مغزی شدید، مزمن و ناتوان کننده است که در آن فرد بیمار مرز میان واقعیت و خیال را تشخیص نمی دهد. اگرچه این بیماری در جوانی و در سنین 15 تا 25 سال رخ نشان می دهد ولی تا آخر عمر با فرد باقی می ماند.

فرد مبتلا به این بیماری معمولا از بیماری خود اطلاع ندارد. حدود یک درصد از جمعیت جهان اسکیزوفرنیک هستند و شیوع آن نیز در مرد و زن یکسان است. در این مقاله سعی داریم بیشتر با این بیماری روانی آشنا شویم و راههای کنترل آن را بررسی کنیم.

اسکیزوفرنی چیست؟

اسکیزوفرنی (Schizophrenia) نوعی اختلال جدی روانیست که نحوه تفکر فرد، درک واقعیت فرد و بیان احساساتش را دچار صدمه می کند. فرد قدرت تمیز دادن افکار، تصورات و ایده های خودش را با واقعیت ندارد. این بیماری خلق و فکر ناآرام را به همراه دارد که بصورت دشواری در تمرکز، حفظ و تشکیل مفاهیم خود را نشان می دهد.

در این بیماری فرد امکان دارد صداهایی را بشنود که دیگران نمی شنوند و یا فکر کند دیگران می توانند افکار او را بخوانند یا کنترل کنند. بعضی از بیماران اسکیزوفرنی برای کنترل نشانه های بیماری باید همیشه دارو مصرف کنند ولی برخی دیگر به دوره محدودتری از دارو نیاز دارند. این بیماری تا آخر عمر با فرد همراه است و متاسفانه قابل درمان نیست ولی با راههای مناسبی می توان این بیماری را کنترل کرد. درمان و کنترل بیماری اسکیزوفرنی با کمک روانپزشک و روان شناس امکان دارد.

انواع اسکیزوفرنی:

– پارانوئید: پارونویا رایج ترین نوع این بیماری است که با توهم و هذیانهای سازمان یافته همراه است. مخصوصا توهم شنیداری در آنها زیاد است. هذیان هایی مثل بزرگ منشی، سوءظن، هذیان حسادت و هذیان تحت تعقیب بودن و …

– کاتاتونیک: این دسته دچار اختلال های حرکتی می شوند و در رفتارهایشان زیاده روی می کنند و رفتارهای ناگهانی و عجیب از خود بروز می دهند. گاهی اوقات بی قراری شدید یا تحریک پذیری دارند و گاهی دچار کندی و بهت زدگی می شوند و نسبت به محیط اطراف خود بی تفاوت می شوند. حتی شاید در هنگام گرسنگی از غذا خوردن هم اجتناب کنند که این نوع نادرتری است.

– هیجانی: این دسته بیماران حرکات شدید و حتی گاهی خشونت آمیز دارند.

– آشفته: این دسته رفتارهای نامتناسب و آشفته دارند و حالت صورتشان با کلامشان متناسب نیست و اهل ادا و اطوار هستند. گاهی بی هیچ دلیلی ناگهان می خندند و نسبت به نظافت هم بی تفاوتی نشان می دهند.

– نامشخص: این دسته علائم مختلفی از این بیماری را دارند و رفتارهایشان مرتب در حال تغییر است و نمی شود آنها را در دسته معینی قرار داد. از علائم آنها می توان به بیکاری، گوشه گیری و تغییر در رفتار اشاره نمود. این حالتها اگر با توهم و هذیان همراه نباشد تشخیصش بسیار سخت است.

– باقیمانده: این دسته قبلا علائم شدید این بیماری را تجره کرده ولی اکنون علائم خفیف تری از خود نشان می دهند که از آن حمله شدید باقیمانده و خیلی هم جدی نیست.

پیشنهاد می کنیم مقاله بیماری آلزایمر و مراقبت از آن در خانه را مطالعه نمایید. 

اسکیزوفرنی- علائم

علت بوجود آمدن بیماری اسکیزوفرنی چیست؟

– ژنتیک: مانند بسیاری از بیماریها عامل ژنتیک عامل مهمی برای ابتلا به این بیماری است. همانگونه که گفتیم شیوع این بیماری در بین جمعیت عمومی یک درصد است ولی اگر یکی از والدین مبتلا به اسکیزوفرنی باشند احتمال وجود این بیماری در فرزند آنها به 10 درصد می رسد.

– فاکتورهای بیوشیمیایی: اختلال در تعادل پیام رسانهای شیمیایی مغز می تواند سبب این بیماری شود. مهمترین این پیام رسانها دوپامین است. داروهای ضد سایکوز که درمان اصلی این اختلال هستند با تاثیر روی دوپامین اثرات درمانی را اعمال می کنند.

– الکل و مواد مخدر: الکل و مواد مخدری همچون آمفتامین و حشیش می توانند سایکوز در افراد مستعد به اسکیزوفرنی را آشکار کنند و در عود بیماری هم نقش دارند.

– استرس: در افراد مستعد به اسکیزوفرنی وقایعی که استرس زا هستند سبب تسریع در آشکار شدن این بیماری می شوند.

علائم و نشانه های اسکیزوفرنی

– توهم: یعنی ادراک یکی از حواس پنجگانه بدون منشاء خارجی که شایعترینش توهم شنوائیست. یعنی فرد بیمار صداهایی را می شنود که افراد دیگر آن را نمی شنوند.

– در خود فرو رفتگی و انزوای اجتماعی: فرد گاهی بسیار گوشه گیر شده و ماهها و سالها در اجتماع حضور نمی یابد. این می تواند ناشی از هذیان آسیب و گزند بوده یا بدلیل عدم وجود مهارتهای اجتماعی در فرد است.

– کاهش یا نبود احساسات و عواطف و عدم توانایی در ابراز آنها: فرد اسکیزوفرن در واکنش به احساسات چهره ای بی تفاوت و ماسکه دارد و گاهی احساسات را نامتناسب ابراز می کند مثلا در واکنش به یک اتفاق ناراحت کننده می خندد.

– فقدان بینش: افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نسبت به بیماری خود فاقد بینش هستند و توهم ها و هذیان های خودشان را واقعی می دانند و به همین دلیل از دریافت کمک و درمان هم امتناع می ورزند و بعضی اوقات تنها راه درمان بستری اجباری این افراد است.

– اختلال در تفکر : که بصورت گفتارهای نامفهوم و بی ربط تظاهر پیدا می کند.

– فقدان انگیزه: فرد مبتلا به این بیماری هیچ انگیزه ای برای انجام دادن فعالیتهای روزانه خودش ندارد.

مقاله پیشنهادی: مراقبت از سالمند مبتلا به میگرن

اسکیزوفرنی- عوارض

مراحل اسکیزوفرنی چیست؟

  1. در مراحل اولیه که هنوز سایکوز بروز پیدا نکرده است اما فرد ممکن است دچار وسواس، اضطراب و افسردگی باشد.
  2. در مراحل بعد به مرور توهم و هذیانها بروز پیدا میکنند و درصورت عدم درمان مزمن می گردند.

راههای تشخیص اسکیزوفرنی

مهمترین راه تشخیص مصاحبه بالینی توسط روان پزشک است. در افرادی که مشکوک به این بیماری هستند ارزیابی کامل بیمار که شامل چکاپ خون، تصویربرداری مغزی، نوار و نقشه مغزی، تست غربالگری ادرار برای تشخیص مواد مصرف شده و آزمونهای روانشناختی لازم است.

با بیماران اسکیزوفرنی چگونه رفتار کنیم؟

  1. به شخص بیمار کمک کنید تا بیماری خود را بپذیرد.
  2. شخص بیمار را به ثبت کردن علایم بیماری و عوارض دارویی اش تشویق کنید.
  3. به شخص بیمار احساس امیدواری بدهید.
  4. بیمار را برای شرکت در فعالیتهای اجتماعی و تفریحی مناسب یاری کنید.
  5. فرد بیمار را به تنظیم یک برنامه منظم و روزانه تشویق نمایید.
  6. بیمار را برای مصرف منظم داروها تشویق نمایید و روی مصرف آن نیز نظارت داشته باشید.
  7. با بیمار آهسته و با لحن آرام صحبت کنید و کنایه و انتقاد به کار نبرید.
  8. رفتارهای مثبت بیمار را تقویت نمایید.

اعزام پرستار حرفه ای برای سالمندان و کودکان در موسسه امید نرسینگ

شرکت امید نرسینگ با تجربه چند ساله و همکاری با موسسه الفاطب، هر گونه خدمات پرستاری و پرستاری افراد سالمند و کودکان شما را انجام می‌دهد.

تمام کارکنان شرکت امید نرسینگ از تجربه و مهارت بالایی برخوردار بوده و زیر نظر کارشناسان موسسه توانبخشی فعالیت می کنند. هدف ما رضایت شما و بهبود وضعیت سلامتی عزیزان شما است.

خدمات مرکز پرستاری امید

خدمات پرستاری امید
خدمات پرستاری امید
خدمات پرستاری امید
خدمات پرستاری امید

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید