بیماری دیابت یا قند خون یک بیماری پنهان و سخت درمانی است که بسیاری از مردم جهان خصوصا سالمندان را درگیر کرده است.
امروزه با رواج سبک نادرست زندگی، کم تحرکی، استفاده از غذاهای آماده و فست فود و … شاهد بیماری دیابت در سنین مختلف خصوصا در سالمندان هستیم.
بیماری دیابت چیست؟
بیماری دیابت یک نوع اختلال متابولیک است که در آن بدن توانایی تولید انسولین کافی و مورد نیاز بدن را نداشته و یا نمی تواند از آن به درستی استفاده کند.
وقتی گلوکز وارد جریان خون می شود لوزالمعده برحسب میزان قند موجود در خون مقدار مناسبی از انسولین آزاد می کند. انسولین هورمونی است که باعث می شود گلوکز به داخل سلولها وارد شود و سلولها بتوانند از آن استفاده کنند و تولید انرژی نمایند.
اگر بدن قادر به تولید کافی انسولین نباشد یا از انسولین آزاد شده توسط لوزالمعده نتواند به درستی استفاده کند متابولیسم (سوخت و ساز) بدن دچار مشکل شده و مقدار قند خون افزایش می یابد.
این افزایش قند در طولانی مدت سلامتی فرد را تهدید کرده و عوارضی را در او به وجود می آورد.
پیشنهاد می کنیم مطلب مربوط به استخدام پرستار سالمند مبتلا به آلزایمر در منزل مطالعه کنید.
انواع بیماری دیابت
- دیابت نوع 1
- دیابت نوع 2
- پیش دیابت
که هر سه نوع این بیماری علائم مشابه هم دارند.
دیابت نوع 1
در این نوع بدن قادر به تولید انسولین نیست و به دیابت جوانان شناخته می شود. سیستم ایمنی بدن فرد به سلولهایی از لوزالمعده که تولید انسولین می کنند حمله کرده و آنها را تخریب می کند.
این نوع از دیابت ممکن است در هر سنی بروز کند اما در کودکان و جوانان بیشتر است. پیشگیری از این نوع بیماری دیابت امکان ندارد و فرد در صورت ابتلا بصورت منظم باید انسولین تزریق نماید تا قند خون خود را در محدوده نرمال نگهدارد.
دیابت نوع 2
در این نوع بدن قادر به استفاده درست از انسولین تولید شده توسط لوزالمعده نیست. این نوع دیابت ناشی از بی تحرکی، وزن بالا، پیشینه ارثی خانوادگی و سبک زندگی غلط است.
این نوع از دیابت در هر سنی ممکن است بروز کند اما شیوع آن در بین سالمندان بیشتر است.
برای کنترل این نوع از دیابت باید به سبک زندگی و عادات غذایی توجه کرد. سالم غذا خوردن و داشتن تحرک لازم مانند پیاده روی یا انجام فعالیتهای ورزشی قدم مهمی در کنترل این بیماری است.
داروهای مورد استفاده در این بیماری متفورمین و یا گلی بنکلامید و … است که توسط پزشک تجویز می شود. برخی افراد هم ممکن است نیاز به تزریق دوره ای انسولین داشته باشند.
پیش دیابت
در مرحله پیش دیابت سطح قند خون بالاست ولی هنوز فرد مبتلا به دیابت شناخته نمی شود. زمانیکه قند ناشتای فرد بین 108 تا 125 میلی گرم بر دسی لیتر (mg/dL) باشد فرد در این مرحله است.
پیش دیابت هم ناشی از سبک نادرست زندگی و پیشینه ارثی است و با اصلاح سبک زندگی می شود از ابتلا به آن پیشگیری کرد.
پیشنهاد می کنیم مطلب مربوط به استخدام پرستار سالمند مبتلا به آلزایمر در منزل مطالعه کنید.
علائم بیماری دیابت
- تشنگی بیش از حد و خشکی دهان
- تکرر ادرار و شب ادراری
- احساس گرسنگی شدید
- تغییرات رفتاری و خلقی
- تاری دید
- رخوت و سستی
- عفونت ادراری
- کاهش ناگهانی و غیرطبیعی وزن
- دیر ترمیم شدن زخم ها
تشخیص بیماری دیابت
آزمایش قند خون ناشتا (FBS)
در این آزمایش فرد باید حداقل 8 ساعت ناشتا باشد. البته نوشیدن آب در حد نیاز ایرادی ندارد.
- قند خون ناشتا بین 72 تا 108 میلی گرم بر دسی لیتر نشانه طبیعی بودن قند خون و متابولیسم بدن است.
- قند خون ناشتا بین 108 تا 125 میلی گرم بر دسی لیتر وضعیت مشکوک است و احتمالا فرد در مرحله پیش دیابت قرار دارد.
- قند خون ناشتا مساوی یا بیشتر از 126 میلی گرم بر دسی لیتر نشانه فرد مبتلا به دیابت است.
آزمایش قند خون دو ساعته (hpp 2)
اگر نتیجه آزمایش قند خون ناشتا مشکوک باشد آزمایش قند خون 2 ساعته تجویز می شود. برای انجام این آزمایش فرد صبحانه خوبی می خورد و بعد از 2 ساعت از خوردن صبحانه قند خون او اندازه گیری می شود.
- قند خون بالاتر از 200 میلی گرم بر دسی لیتر فرد مبتلا به دیابت تشخیص داده می شود.
- قند خون بین 140 تا 199 میلی گرم بر دسی لیتر فرد در وضعیت پیش دیابت قرار دارد.
آزمایش قند خون تصادفی
این آزمایش نیازی به ناشتا بودن ندارد و در هر بازه زمانی از روز ممکن است انجام شود.
- قند خون کمتر از 200 میلی گرم بر دسی لیتر فرد سالم است.
- قند خون بالاتر از 200 میلی گرم بر دسی لیتر فرد دارای دیابت است.
پیشنهاد می کنیم مطالعه مطلب پرستار همراه بیمار در بیمارستان را از دست ندهید.
عوارض جانبی بیماری دیابت در سالمندان
- بیماریهای کلیوی
- سکته
- مشکلات چشم و از دست دادن بینایی
- زخمها و بی حسی پاها و زخم هایی که دیر درمان می شوند
- بیماریهای لثه و دندان
- بیماریهای قلبی
- آسیب عصبی مانند نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی مخصوصا در ناحیه پاها)
مراقبت های لازم برای بیماری دیابت
اصلاح سبک زندگی و داشتن یک رژیم غذایی سالم
یک رژیم غذایی به میزان کافی که سرشار از میوه و سبزیجات و مواد مغذی و غلات کامل باشد و مصرف چربی، نمک، شکر، الکل و… محدود شود.
داشتن فعالیت بدنی و ورزش روزانه
ورزش نه تنها از اضافه وزن جلوگیری می کند بلکه از تحلیل رفتن عضلات خصوصا پا جلوگیری می کند.
مراقبت های کلی برای جلوگیری از بروز عوارض بیماری دیابت در سالمندان
در سالمندان به دلیل وجود بیماریهای دیگر باید مراقب بود که تداخل دارویی انجام نشود و رعایت زمان بندی مصرف داروها رعایت شود.
پیشگیری از عفونت مجاری ادراری در سالمندان
عفونت مجاری ادراری موجب آسیب به کلیه ها و از کار افتادن آنها شده و درمان را بسیار مشکل می کند.
مراقبت از چشم ها با مراجعه به پزشک
در بیماری دیابت مراجعه به پزشک متخصص چشم حداقل یک بار در سال ضروری به نظر می رسد.
مراقبت از پاهای سالمندان دیابتی به خاطر احتمال ایجاد زخمهای عفونتی و عدم بهبود آنها
سالمندان دیابتی در معرض ابتلا به بیماریهای پا قرار دارند و نوروپاتی محیطی از علت های اصلی بروز پای دیابتی است و اگر شخص به نوروپاتی دیابتی مبتلا شود پاها و پوستش نیاز به مراقبت و توجه بیشتری دارد زیرا زخمهای ایجاد شده خیلی دیر بهبود پیدا می کنند و ایجاد عفونت می کنند.
مراقبت های لازم برای سالمندان مبتلا به بیماری دیابت
اصلاح سبک زندگی و داشتن یک رژیم غذایی سالم
یک رژیم غذایی به میزان کافی که سرشار از میوه و سبزیجات و مواد مغذی و غلات کامل که مصرف چربی، نمک، شکر، الکل در آن محدود شود بسیار در کنترل بیماری دیابت موثر است.
داشتن فعالیت بدنی و ورزش روزانه
ورزش نه تنها از اضافه وزن جلوگیری می کند بلکه از تحلیل رفتن عضلات خصوصا پا جلوگیری می کند.
مراقبت های کلی برای جلوگیری از بروز عوارض دیابت در سالمندان
در سالمندان به دلیل وجود بیماریهای دیگر باید مراقب بود که تداخل دارویی انجام نشود و رعایت زمان بندی مصرف داروها رعایت شود.
پیشگیری از عفونت مجاری ادراری در سالمندان
عفونت مجاری ادراری موجب آسیب به کلیه ها و از کار افتادن آنها شده و درمان را بسیار مشکل می کند.
مراقبت از چشم ها با مراجعه به پزشک
در بیماری دیابت مراجعه به پزشک متخصص چشم حداقل یک بار در سال ضروری به نظر می رسد.
مراقبت از پاهای سالمندان دیابتی به خاطر احتمال ایجاد زخمهای عفونتی و عدم بهبود آنها
سالمندان دارای بیماری دیابت در معرض ابتلا به بیماریهای پا قرار دارند و نوروپاتی محیطی از علت های اصلی بروز پای دیابتی است و اگر شخص به نوروپاتی دیابتی مبتلا شود پاها و پوستش نیاز به مراقبت و توجه بیشتری دارد زیرا زخمهای ایجاد شده خیلی دیر بهبود پیدا می کنند و ایجاد عفونت می کنند.
پیشنهاد می کنیم مطلب مربوط به مزیت های نگهداری از بیمار در منزل مطالعه کنید.
اعزام پرستار حرفه ای برای سالمندان و کودکان در موسسه امید نرسینگ
شرکت امید نرسینگ با تجربه چند ساله و همکاری با موسسه الفاطب، هر گونه خدمات پرستاری و پرستاری افراد سالمند و کودکان شما را انجام میدهد.
تمام کارکنان شرکت امید نرسینگ از تجربه و مهارت بالایی برخوردار بوده و زیر نظر کارشناسان موسسه توانبخشی فعالیت می کنند. هدف ما رضایت شما و بهبود وضعیت سلامتی عزیزان شما است.