بیماری چربی خون در سالمندان از بیماریهای بدون علامت بوده و وقتی منجر به سکته یا گرفتگی عروق شد نمایان می شود. سالمندی یک روند طبیعی گذر عمر در انسان است که در صورت داشتن زندگی سالم میتوان این دوره از زندگی را به دوره ای لذتبخش و مطلوب تبدیل کرد و شور و هیجان جوانی را از دست نداد. انجام معاینات دوره ای، رژیم غذایی سالم، خواب مناسب، داشتن فعالیتهای بدنی و ورزش، برقراری روابط سالم با دیگران و پیشگیری از بیماریها می تواند سلامتی فرد را در سالمندی ارتقاء دهد.
از دسته بیماریهای غیر واگیرداری که با روند سالمندی ممکن است در بدن رخ بدهد می توان به بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، فشار خون بالا و چربی بالای خون اشاره کرد. ما در این مقاله سعی داریم در مورد بیماری چربی خون اطلاعاتی مفید در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
چربی خون چیست؟
چربی خون تمام مواد چربی که در خون وجود دارند از جمله تری گلیسیرید و کلسترول را شامل می شود. بالا رفتن کلسترول در خون که به بیماری چربی خون هم معروف است احتمال بروز حملات و سکته قلبی را در افراد بالا می برد.
انواع چربی ها در بدن
1- کلسترول که به دسته خوب (HDL) و بد (LDL) تقسیم می شود. مصرف غذاهای روغنی کلسترول بد را افزایش داده و میزان کلسترول خوب را کاهش می دهد. کلسترول بد یک ماده سخت و ضخیم به نام پلاک کلسترول در دیواره رگها ایجاد می کند که اجازه حرکت راحت و آزاد به خون را نمی دهند و از آنجا گرفتگی عروق رخ می دهد و منجر به بیماریهای قلبی می شود.
کلسترول خوب ذرات کلسترول بد را از دیواره رگ جدا گرده و به کبد می برد و از گرفتگی عروق جلوگیری می کند. پس هر چه میزان کلسترول خوب بالا باشد بدن سالم تر است.
2- نوع دیگری از چربی که با خوردن غذاهای پرکالری به وجود می آید تری گلیسیرید است. در این نوع بدن کالریهای اضافه را بصورت چربی ذخیره میکند. تری گلیسیرید از عوامل مهم سکته مغزی است که باعث بوجود آمدن لخته در رگ های مغز شده و نمی گذارد خون به مغز برسد و سکته مغزی رخ می دهد.
هر چه تری گلیسیرید بالا باشد کلسترول خوب خون هم پایین می آید و ریسک خطر سکته افزایش می یابد.
برای آگاهی بیشتر این مقاله نقش پرستار خانگی در مراقبت از سالمندان پیشنهاد می‌شود.
از کجا می توان به بیماری چربی خون پی برد؟
بهترین روش پی بردن به بیماری چربی خون چکاپ سالیانه و انجام آزمایش است. پزشک میزان چربی خون را در آزمایشات انجام شده بررسی کرده و در صورت بالا بودن چربی خون با دادن دارو یا رژیم غذایی مناسب میزان این چربی را کنترل خواهد کرد. برای تشخیص بیماری چربی خون توجه به نتایج زیر در آزمایش مهم است:
– مقدار مناسب کلسترول در بدن باید کمتر از 200 میلی گرم بر دسی لیتر باشد که اگر بالاتر از این عدد باشد نشانه خطر است.
– مقدار مطلوب تری گلیسیرید در بدن باید کمتر از 150 میلی گرم بر دسی لیتر باشد و اگر از این مقدار بالاتر باشد زنگ خطر بیماری چربی خون است.
– مقدار HDL (چربی خوب خون) در خانمها بالاتر از 40 و در آقایان بالاتر از 50 نرمال است. اگر از این عدد کمتر بود نشانه خطر است.
– اگر مقدار LDL (چربی بد خون) بیشتر از 100 میلی گرم بر دسی لیتر بود خطر وجود دارد.
– هر چه چربی خوب خون به نسبت چربی بد خون بیشتر باشد حال شما بهتر است و از بیماری چربی خون به دور هستید ولی اگر نسبت معکوس شود باید جدی به فکر درمان آن باشید.
غذاهای مضر برای سالمندان دارای بیماری چربی خون
- لبنیات پر چرب
- روغن حیوانی و چربی دنبه، روغن نباتی و چربیهای داخل گوشت
- شیرینی ها و کیک های قنادی که با چربی های اشباع یا ترانس تهیه شده اند همچنین شکر، مربا و بیسکویت و …
- غذاهای سرخ کردنی با روغن اشباع یا ترانس
- مواد غذایی حاوی کربوهیدرات فراوان مانند ماکارونی، نان، برنج و …
- نوشیدنی ها و آب میوه های صنعتی
- فست فودها و غذاهای با گوشتهای فرآوری شده
- کله پاچه، مغز، دل و جگر به دلیل کلسترول بالا
- مغزیجات و آجیل به دلیل کلسترول بالا
- تخم مرغ در صورت مصرف زیاد
برای آگاهی بیشتر این مقاله مزیت های نگهداری از بیمار در منزل پیشنهاد می‌شود.
مواد غذایی مفید برای سالمندان دارای بیماری چربی خون
- غلات کامل مثل نان های سبوس دار و پاستای سبوس دار، که از غلات کامل تهیه شده باشد و همچنین آردهای سبوس دار، برنج قهوه ای و جو دو سر
- سبزیجات و میوه جات تازه خصوصا کلم و فلفل دلمه
- گوشت سفید مرغ و ماهی و یا گوشت قرمز بدون چربی
- حبوبات نظیر لوبیا قرمز و سیاه ، سویا و …
- غذاهای دارای امگا 3 از جمله ماهی سالمون، ماهی تن، گردو، تخم کتان
- مغزیجات بصورت خام و به مقدار کم
- استفاده از روغن های زیتون، کنجد، سویا و آفتابگردان به جای روغن های ناسالم
- استفاده از غذاهای بخارپز شده به جای غذاهای سرخ شده
- مصرف مکمل ها نیز توصیه می شود.
راه کارهای عمومی کنترل بیماری چربی خون در سالمندان
- رژیم غذایی سالم و مناسب
- کاهش وزن در صورت چاق بودن و داشتن اضافه وزن
- ترک الکل و سیگار
- فعالیت منظم و ورزش که باعث از بین رفتن چربیهای اضافه بدن می شود. ورزش هایی نظیر پیاده روی، دویدن، شنا و دوچرخه سواری هم در لاغری و هم در کاهش چربی خون موثر هستند.
- کاهش استرس و اضطراب از طریق ورزش کردن، باغبانی کردن، تماشای فیلم های کمدی، نگهداری از حیوانات خانگی و گوش دادن به موسیقی آرام بخش و مورد علاقه
پرستاری از فرد سالمند دارای بیماری چربی خون
بیماری چربی خون اکثرا علامتی ندارد و اگر دیر تشخیص داده شود ممکن است منجر به حملات یا سکته های مغزی شود. پس تشخیص این بیماری با انجام آزمایش خون دوره ای و چکاپ کامل قابل انجام است. در این مرحله پرستار سالمند می تواند با دادن به موقع داروها و کمک به کنترل رژیم غذایی فرد سالمند و کمک به انجام پیاده روی نقش مهمی در بهبود فرد سالمند داشته باشد.
همچنین کنترل مصرف چربی توسط فرد سالمند به عهده پرستار اوست زیرا ممکن است فرد سالمند به رژیم غذایی نادرستی که مسبب این بیماری شده است عادت کرده باشد پس کنترل بیرونی از سمت یک پرستار می تواند کمک کننده باشد.
اعزام پرستار حرفه ای برای سالمندان و کودکان در موسسه امید نرسینگ
شرکت امید نرسینگ با تجربه چند ساله و همکاری با موسسه الفاطب، هر گونه خدمات پرستاری و پرستاری افراد سالمند و کودکان شما را انجام می‌دهد.
تمام کارکنان شرکت امید نرسینگ از تجربه و مهارت بالایی برخوردار بوده و زیر نظر کارشناسان موسسه توانبخشی فعالیت می کنند. هدف ما رضایت شما و بهبود وضعیت سلامتی عزیزان شما است.
شما می توانید با دنبال کردن اینستاگرام مرکز پرستاری امید از آخرین اطلاعات پزشکی آگاه شوید.
